Motiveren is een vaardigheid

Hij gooit het ziekenhuislaken van zich af. Hij kijkt onrustig om zich heen, frommelt zijn shirt omhoog en begint de kabeltjes van de hartbewaking los te maken. ‘We gaan toch? Hoe zit dat met betalen hier?’

Hij heeft een bypass gekregen. Operatie geslaagd. De patiënt is alleen nogal in de war.

En die patiënt, dat is mijn vader.

De verpleegkundige is geweldig. Ongetwijfeld is hij goed in zijn medisch handelen, reanimeren, wondverzorging en wat al niet meer. Maar het enige wat nu belangrijk is, is zijn vaardigheid om te verbinding te maken met deze man. Om te observeren maar vooral aan te sluiten, contact te maken en aan te voelen.

Soft skills van een zorgverlener

Wat geldt dat voor veel beroepen.

Hoeveel procent van het (behandel)resultaat zal afhangen van de zogenaamde ‘soft skills’ van een zorgverlener? Of meer specifiek: van de vaardigheid om aan te sluiten en te motiveren?

• Een fysiotherapeut kan goed zijn in zijn vak. Maar pas als hij een cliënt weet te motiveren om thuis te oefenen, zal het resultaat van zijn behandeling optimaal zijn.
• Een arts kan de beste behandeling voorstellen. Maar pas als haar patiënt de medicatie ook echt inneemt, zal dit tot resultaten leiden.
• De projectleider kan een perfect projectplan maken. Maar pas als zij zowel locaties als management ‘mee’ krijgt kan dit leiden tot een behalen van de doelen.

Een aangeboren talent of een aan te leren vaardigheid?

Vaak denken mensen dat het hier om talenten gaat.

‘Je moet er gevoel voor hebben’.

Of:

‘Dat komt pas met jaren ervaring’.

Ik zie het als vaardigheid. Aansluiten, motiveren, beïnvloeden en enthousiasmeren: het zijn gewoon vaardigheden. Aan te leren, in te trainen en te verbeteren.

Vallen, opstaan en weer verder gaan

Natuurlijk helpt het als een er een beetje aanleg voor hebt. Net als het helpt om motorisch een beetje handig te zijn als je leert fietsen. Maar ook al ben je motorisch niet zo handig, de kans is groot dat je wél kunt fietsen. Door oefenen, vallen, weer opstaan en weer verder gaan.

Zo heb je als fysiotherapeut ook geleerd om te masseren, als arts om een behandelplan te maken en als projectleider om effectief een vergadering te leiden. Dat ging echt niet van de één op de andere dag goed.

Motiveren is een vaardigheid

Het gekke is: Met leren motiveren en enthousiasmeren gaan mensen heel anders om dan met leren fietsen.

Zo hebben mensen de neiging om te blijven herhalen wat ze al deden, ook als het niet werkt. Ze leggen nóg een keer uit waarom dit belangrijk is. Doen het nóg een keer voor. Nemen het nóg een keer over of maken wéér een afspraak die vervolgens met hetzelfde patroon verloopt.

Alsof je steeds achterstevoren op je fiets blijft stappen.

Als het niet werkt

Regelmatig hoor ik van professionals in zorg, welzijn en onderwijs: het werkt niet. Daarbij hoor ik één van de volgende gedachten:

1. Ik kan er niets aan doen. Het lukt niet vanwege omgevingsfactoren (te weinig tijd, middelen, medewerking van de organisatie) of vanwege de ander (die wil niet of heeft weerstand).
2. Ik kan het niet. Ik heb geen talent voor enthousiasmeren en motiveren en kan dat beter aan anderen overlaten.
3. Ik kan nog niet in alle gevallen goed motiveren en enthousiasmeren. Daar kan ik nog het één en ander leren.

Wat ze eigenlijk zeggen is:

1. Het probleem ligt niet bij mij, dus ik kan het niet oplossen.
2. Dit kan ik niet.
3. Dit kan ik nog niet zo goed.

Wat denk jij: welke gedachte is het meest behulpzaam? Welke gedachte leidt niet alleen tot de grootste kans op resultaten, maar ook tot een fijne manier van werken voor jezelf?

De tegenstelling

Het wordt steeds belangrijker om vaardigheden te ontwikkelen op het gebied van motiveren, coachen en anderen ‘mee krijgen’. Dat geldt voor zorgverleners, hulpverleners en docenten. Maar ook voor projectleiders, managers en eigenlijk iedereen die te maken heeft met anderen.

Deelnemers aan mijn trainingen geven allemaal aan dat iets beter leren motiveren leidt tot veel meer resultaat van hun werk. Daarnaast leidt het ook tot meer werkplezier, omdat duidelijk is waar ze wel en geen invloed op hebben.

Het is verrassend hoe weinig aandacht er in veel opleidingen is voor dit soort vaardigheden. Terwijl dit het succes van je werk én het plezier in je werk bepaalt.

Loop jij hier tegenaan?

Herken jij dat het soms lastig is om anderen te motiveren?

Mijn advies is om eens goed op te letten wat hier je gedachten en overtuigingen zijn.

• Wat ligt bij de ander?
• Wat ligt bij jou?
• En wat kan je hier zelf in verbeteren of trainen?

Mogelijk levert je dit al veel inzicht op!

En wil je meer leren over motiveren? Dan ben je van harte welkom bij een training.

En mijn vader?

Ik schreef dit blog in mei 2018, nadat mijn vader een ernstig delier had. Nu, een paar jaar later, kijk ik terug op jaren waarin ik veel met hem beleefd heb. Binnen en buiten de zorg. Prachtige ervaringen en schrijnende situaties. Inmiddels is mijn vader overleden en denk ik nog na wat ik met al deze verhalen kan doen.